Suy ngẫm về văn hóa xưng hô

Lối xưng hô mày tao, thằng nọ, con kia (họa chăng) chỉ xảy ra với những gia đình thiếu nề nếp, ít giáo dục… Nhưng hiện nay, ở không ít gia đình, giữa ông bà, cha mẹ, con cái đang thịnh hành lối ăn nói, xưng hô rất kém văn minh. Để chỉ phái nam thì thằng nọ, nói đến phái nữ thì con kia, bất kể những người được nhắc tới thuộc vị trí, nghề nghiệp, lứa tuổi nào trong xã hội. Lối xưng hô này được duy trì có thể trong mâm cơm, khi uống nước hoặc lúc đã buông màn…

Có lẽ do chịu lối giáo hóa như vậy từ trong gia đình nên ra ngoài xã hội, cách xưng hô của trẻ em ngày nay vô cùng thiếu lễ độ.

Trong lớp thì thưa thầy, thưa cô, bạn A, bạn B nhưng khỏi cổng trường, tức khắc là thằng nọ, con kia. Và với các bậc thầy cô, trong câu chuyện của đám học trò khi đó sẽ trở thành… ông nọ, bà kia ngay tắp lự! Đáng lo ngại là cách ăn nói, xưng hô của nhiều lớp học trò hiện nay không chỉ dừng ở mức… thiếu một chút lễ độ.

Chỉ cần vào bất cứ quán trà đá, trà chanh nào mà bắt gặp đám học trò, ta sẽ phải rát tai, đỏ mặt vì lối ăn nói của các em. Thân, chúng gọi nhau là “ông bà”, nếu thương nhau sẽ là “chồng ơi, vợ ơi”. Đứng trước một sự việc không vừa ý, chúng sẵn sàng văng những lời vô cùng thô tục.

Thế mới có chuyện tiếu lâm rằng, khi con vi phạm pháp luật, cơ quan chức năng mời cha mẹ đến, thì câu đầu tiên của các bậc phụ huynh là: “Ở nhà cháu ngoan lắm kia mà…”.

Từ những ví dụ trên, tự ngẫm ra rằng: Muốn con ngoan, cha mẹ phải là tấm gương tốt, đừng “khoán trắng” việc dạy dỗ con cái cho nhà trường, thầy cô. Trong gia đình, bố mẹ cứ suốt ngày “thằng nọ, con kia”, thì cũng chớ trách con cái mình khi ra đường thiếu lễ phép!